Naar aanleiding van het nieuwe wetsvoorstel die met zich mee is gebracht, heeft Effect Zorg in samenwerking met advocaten/juristen gespecialiseerd in de zorg onderzoek gedaan. De uitkomsten van het onderzoek dienen om de juiste informatie te verschaffen om zo schijnzelfstandigheid tegen te gaan in de nabije toekomst en zzp’er daarin te beschermen tegen handhaving.
Effect Zorg is voor de maatregelen die de overheid wil treffen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Ondernemerschap staat bij ons voorop en wij zijn het met de overheid eens dat misbruik ervan niet acceptabel is. Flexibele inzet is van essentieel belang en dient wel volgens de juiste richtlijnen gedaan te worden. Het huidige wetsvoorstel heeft momenteel weinig oog voor bestaande zelfstandigen wat tot ernstige gevolgen kan leiden.
Om onze zzp’ers zo goed mogelijk te ondersteunen en helpen, bereiden wij ons zo goed mogelijk voor op de eventuele gevolgen die de nieuwe wet met zich meebrengt. Problemen waar talloze zzp’ers in de zorg tegen aanlopen worden ook in de wet aangekaart.
De minister Van Gennip van Sociale Zaken presenteerde op vrijdag 6 oktober 2023 een nieuw wetsvoorstel: de ‘Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’. Het doel van de nieuwe wetgeving is om de zogeheten ‘schijnzelfstandigheid’ tegen te gaan. Er is sprake van een ‘schijnzelfstandigheid’ wanneer er een zzp’er volgens de belastingdienst geen zzp’er lijkt te zijn. Wij zien dat het nieuwe wetsvoorstel veel vragen met zich meebrengt. Wat gaat er voor ondernemers veranderen?
Disclaimer: De definitieve vorm en inhoud van de nieuwe regelgeving is nog niet duidelijk.
Om schijnzelfstandigheid tegen te gaan moet er met de nieuwe wet duidelijker worden onderscheiden wanneer er iemand als zzp’er is aan te merken en wanneer er sprake is van loondienst. Met name sectoren in het onderwijs en zorg worden onder de loep genomen. Dit artikel behandelt verder hoe het precies eruit ziet. Er wordt in de politiek alleen gesproken over wijzigingen maar nu blijkt dat in 2025 de invoering van de wet gaat plaatsvinden. 2025 zit nog in de verre toekomst en je zou denken dat er nu nog niks aan de hand is, maar dat is niet het geval.
Het Fiscaal kader ZZP in de zorg gaat vanaf 1 juli 2024 in. Zzp’ers en opdrachtgevers in de zorg dienen zich te houden aan de spelregels die daarin staan. Wanneer iemand een zelfstandige is en wanneer niet moet in het kader duidelijk worden. Wat de nieuwe regels precies worden is nog niet officieel, maar er zijn een aantal dingen losgelaten over de vermoedelijke inhoud door een bestuur van GGZ Nederland. Vanaf 2024 zouden zzp’ers in de zorg hooguit 7 maanden mogen werken binnen dezelfde opdracht en het werken voor dezelfde werkgever ligt op maximaal 28 uur per week. Vanaf 1 juli gaan de tarieven voor zzp’ers verband houden met de lonen die in de cao zijn opgenomen en niet meer 70% van de inkomen mag bij dezelfde opdrachtgevers zijn verdiend.
Momenteel zijn een aantal instellingen in de zorg al bezig met het aanscherpen van hun beleid rond de inzet van zzp’ers. Het zzp-schap wordt zelfs in sommige nieuwe contracten uitgesloten. De reden dat dit gedaan wordt is uit angst om als werkgever te worden gezien in de nabije toekomst wat kan leiden tot boetes die daarbij dienen moeten worden betaald. Om voldoende werk en opdrachten beschikbaar te houden zijn wij met onze professionals in gesprek met al onze opdrachtgevers. Om binnen de nieuwe regels te kunnen voorzien in opdrachten voor zzp’ers worden de juiste maatregelen voorbereid. Dit is nodig om de risico’s te beperken. Het is een feit dat er zaken gaan veranderen. Voor sectoren als de ggz zullen zich als voorlopers opstellen in de verandering.
Het is belangrijk om de ondernemerschap op orde te hebben indien je verder gaat als zzp’er. Ga na of je geen schijnzelfstandige bent en zorg dat je voldoet aan alle eisen van de belastingdienst.
Hieronder hebben we de bestaande en nieuwe wetgeving uiteen gezet. Het is goed om te weten hoe de nieuwe regels eruit gaan zien wanneer de nieuwe wet wordt aangenomen, ook voor zzp’ers in de zorgsector. Een duidelijke schets van de situatie maakt het namelijk ook gemakkelijker om de zaken goed te regelen.
Momenteel is in de wet geen sprake van een arbeidsovereenkomst, mits er aan drie voorwaarden wordt voldaan:
Aan al de bovengenoemde voorwaarden moet voldaan worden, voordat er sprake is van een arbeidsovereenkomst; dit staat vermeld in de zogenoemde ‘Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA)’. Er is sprake van schijnzelfstandigheid wanneer aan deze voorwaarden wordt voldaan, terwijl de werknemer zich aanmerkt als zzp’er. De werknemer hoeft door het zzp-schap dan geen inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen af te dragen, terwijl dit wel zou moeten volgens de DBA. Om dit te voorkomen, heeft het kabinet ingestemd met een nieuw wetsvoorstel: het wetsvoorstel voor de ‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelatie en rechtsvermoeden’.
Het nieuwe wetsvoorstel ziet er als volgt uit: Naast de drie genoemde voorwaarden in de DBA worden er nog twee andere voorwaarden aan toegevoegd om te kunnen beoordelen indien er sprake is van schijnzelfstandigheid. De twee nieuwe voorwaarden zijn ‘inbedding’ en ‘aansturing’. Er wordt gekeken in hoeverre een zzp’er is ingebed in de organisatie van de werkverschaffer en in hoeverre er sprake is van werkinhoudelijke aansturing. Wanneer een zzp’er is ingebed in de organisatie en werkinhoudelijk aangestuurd wordt door de werkgever, wordt er gesproken over arbeidsovereenkomst en krijgt de zzp’er het label ‘schijnzelfstandige’. Dan mag de zzp’er niet op basis van een werkopdracht werken, maar dient er een arbeidsovereenkomst aan te gaan met de werkgever.
Indien er slechts een van de twee voorwaarden van toepassing is, kan ook nog het ondernemerschap van de zzp’er beoordeeld te worden. Als er geconcludeerd wordt dat dit minder zwaar weegt dan de twee eerder besproken voorwaarden, is er ook sprake van een arbeidsovereenkomst. Indien ondernemerschap zwaarder weegt, mag de zzp’er als zodanig blijven werken en blijft er sprake van een opdracht (en niet een arbeidsovereenkomst). Dit geldt ook wanneer niet voldaan wordt aan zowel ‘aansturing’ als ‘inbedding’.
De wet introduceert naast deze twee nieuwe voorwaarden ook een nieuwe rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst indien er gewerkt wordt voor een uurloon van €32,24 of minder. Als een zzp’er werkt voor zo een uurloon en vindt dat die eigenlijk behandeld wordt als iemand in loondienst, dan is het aan de werkverschaffer om te bewijzen dat die niet voldoet aan de voorwaarden voor een arbeidsovereenkomst. De bedoeling van de regeling is ter bescherming van de grote groep mensen die voor een laag tarief werkt als zzp’er. Het introduceren van dit rechtsvermoeden, moeten werkverschaffers voorafgaand aan de aanstelling namelijk goed nagaan of er van een arbeidsovereenkomst sprake moet zijn, of dat het werk ook door een zzp’er uitgevoerd zou mogen worden.
Wanneer de nieuwe wet wordt doorgevoerd, wat voor effect heeft dit?
Voor zzp’ers kan de nieuwe wet ingrijpende gevolgen hebben. De nieuwe regels kunnen per 1 juli worden gepubliceerd in het Fiscaal kader ZZP zorg. Officieel is de inhoud nog niet bekend, maar een aantal potentiële nieuwe regels zijn wel al gelekt. In de zorg zouden zzp’ers hooguit zeven maanden binnen dezelfde opdracht mogen werken en per week zou maximaal 28 uur voor dezelfde opdrachtgever arbeid mogen verrichten. Vanaf 1 juli gaan ook de tarieven voor zzp’ers verband houden met de lonen die zijn opgenomen in de cao en zzp’ers mag niet meer dan 70% van diens inkomen bij dezelfde opdrachtgever verdiend hebben. Wat er precies in het uiteindelijke kader zal staan is nog niet duidelijk, de nieuwe regels zijn op dit moment nog onder voorbehoud.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?
Om ervoor te zorgen dat de Belastingdienst een hoop geld misloopt, zet de overheid zich actief in tegen schijnzelfstandigheid. Schijnzelfstandigheid is ook nog eens slecht voor de ‘echte’ ondernemers. Maar hoe voorkom je schijnzelfstandigheid? Er moet simpel gezegd ervoor gezorgd worden dat er niet aan de voorwaarden wordt voldaan die een arbeidsovereenkomst beschrijft. Wanneer een zzp’er bijvoorbeeld hard kunt maken dat die bepaalt hoe die zijn werk doet en geen bindende instructies van de werkverschaffer ontvangt, dan kan er worden aangetoond dat die niet voldoet aan in ieder geval één van de voorwaarden. De nieuwe regels voor zzp’ers in de zorg gelden pas vanaf juli 2024. Het is belangrijk om voor die tijd na te gaan wat die regels inhoudt.
Je twijfelt of je een schijnzelfstandige bent. Wat nu?
Wanneer het onduidelijk is of de label ‘schijnzelfstandige’ voor jou van toepassing is, is het belangrijk om na te gaan wat je uit het zzp-schap wil halen. Indien jij veel waarde hecht aan eigen baas zijn en een eigen onderneming hebben. Zorg dan voor dat jij je voldoet aan de (nieuwe) regels; zo kan je dan gewoon verder gaan met het werken als een zzp’er.
Het Fiscaal kader ZZP Zorg beschrijft een manier van werken waarbij opdrachtgever (zorgorganisatie) en opdrachtnemer (zzp'er) veilig kunnen samenwerken. Het kader maakt duidelijk op welk moment er sprake is van schijnzelfstandigheid en wanneer je gezien wordt als zelfstandig ondernemer. Als je voldoet aan het Fiscaal kader dan is er een grote kans dat je gezien wordt als zelfstandig ondernemer. Het Fiscaal kader maakt onderdeel uit van een breder plan om de groei van het aantal zzp'ers in de zorg te beheersen.
Als er straks met het Fiscaal kader ZZP Zorg wordt gewerkt, heeft dit gevolgen voor zzp'ers, opdrachtgevers en bemiddelaars. Aan zzp'ers zal worden gevraagd om aan het kader te voldoen, zodat zij niet schijnzelfstandig zijn. Opdrachtgevers zullen zich steeds meer gaan realiseren dat een zelfstandig ondernemer geen flexwerker is. De kans bestaat dat de ad-hoc inzet van zzp'ers zal verminderen. Bemiddelaars die graag op een veilige manier kandidaten aanbieden bij zorgorganisaties, moeten ook rekening gaan houden met het fiscaal kader. Zo verwachten we nogal wat gevolgen voor de praktijk van zzp'ers, opdrachtgevers en hun bemiddelende organisaties.
Effectzorg zal er alles aan doen om aan de richtlijnen te voldoen m.b.t. Fiscaal kader ZZP Zorg en ook de ZZP’ers die bij Effect Zorg zijn aangesloten.
Effect Zorg is een flexibele zorgorganisatie die 24/7 bereikbaar is voor allerlei zorgvragen binnen de GGZ, gehandicaptenzorg en jeugdzorg.
Effectzorg is lid van de brancheorganisatie
